Vet, je zou er zo min mogelijk van moeten eten, wordt er vaak gezegd. Omdat het ongezond zou zijn. Te veel vet is zeker ongezond, maar het vormt wel een belangrijk onderdeel van ons menu. Je kunt zelfs niet zonder. De vitamines A, D, E en K, zijn bijvoorbeeld alleen in vet oplosbaar. En bij gebrek van vet, verlaten deze vitaminen het lichaam zonder hun werk te kunnen doen. Ook zijn er vetzuren, zoals omega 3, die ons lichaam zeker nodig heeft. Er zijn dus zeker goede eigenschappen aan vet, maar je kunt ook genoeg negatieve eigenschappen opnoemen. In mijn reis naar een maagverkleining heb ik veel geleerd over de goede en slechte vetten en waar ik op moet letten. In dit artikel lees je alles over de gevaren van vet en waar je op moet letten.
Dik worden van vet
Dat je dik wordt van vet, is best wel kort door de bocht en niet altijd waar. Of je dik wordt van vet hangt af van hoeveel je eet, maar ook hoeveel energie je verbrandt. Sport je veel? Dan heb je automatisch meer vetten nodig. Vet bevat namelijk veel calorieën en zorgt voor energie voor je lichaam. Vet bevat meer calorieën dan eiwitten of koolhydraten, daarom heb je er minder van nodig. Je lichaam haalt ongeveer 55% van de dagelijkse behoefte aan calorieën uit koolhydraten, 35% uit vetten en 10% uit eiwitten.
De energie balans is belangrijk als je kijkt naar dik worden. Krijg je meer energie (calorieën) binnen dan je verbrandt, dan wordt je te zwaar. Het teveel aan energie wordt door je lichaam opgeslagen als vet. Wanneer je een keer langere tijd zonder voedsel komt te zitten, gaat je lichaam de energie die het nodig heeft, uit de opgeslagen vetreserves halen. Maar eet je altijd meer calorieën dan je verbrandt, dan wordt er nooit energie uit je vetreserves gehaald en ben je de bekende zwembandjes bij jezelf aan het kweken.
Lees ook: Maagverkleining: Naar de dietiste
Verzadigde of onverzadigde vetten
Er is een verschil tussen verzadigde en onverzadigde vetten. Onverzadigde vetten zijn gezonder dan verzadigde vetten. De onverzadigde vetzuren spelen een belangrijke rol bij het verlagen van je cholesterol. Het eten van veel verzadigde vetten zorgt juist voor een verhoogt cholesterolgehalte in je bloed. Met name het slechte LDL cholesterol wordt verhoogd door verzadigde vetten.
Maar hoe kun je deze vetten van elkaar onderscheiden? De smelttemperatuur is hiervan een makkelijk te onthouden verschil. Verzadigde vetten zoals roomboter en bakvet zijn hard bij kamertemperatuur, terwijl onverzadigde vetten, zoals olijfolie of vloeibare braadproducten, gesmolten zijn bij kamertemperatuur. Deze producten bevatten dus de ‘goede’ vetten.
Tip: Er is een ezelsbruggetje om te onthouden wat beter is:
Verzadigd = Verkeerd, Onverzadigd = Oké.
Producten die rijk zijn aan onverzadigde vetten zijn plantaardige oliën zoals olijfolie, sojaolie, noten en zaden, eieren en vette vis.
Omega-3 verzuren uit vis
Visolie is vet dat uit erg veel onverzadigde vetzuren bestaat. De vetzuren DHA en EPA uit omega 3 hebben een gunstige invloed op hart en bloedvaten. Maar het is ook nog eens goed voor je geheugen, spieren, gewrichten, concentratievermogen, ogen en weerstand. En daarnaast is er onlangs een onderzoek verschenen waarin duidelijk is geworden dat omega 3 kinderen mogelijk beschermt tegen allergie. Het is dus niet gek dat de Gezondheidsraad adviseert om twee keer per week vis te eten, waarvan minstens één keer vette vis. Dit zou neerkomen op gemiddeld 450 mg omega 3 per dag. Maar als het niet altijd lukt om twee keer per week vis te eten, of je houdt bijvoorbeeld helemaal niet van vis, dan is het raadzaam om Omega-3 capsules te slikken. Je kunt voedingssupplementen per post bestellen, dat scheelt een hoop zoekwerk in de drogisterij en je hoeft er de deur niet voor uit als je voorraad bijna op is. Ideaal!
Het is een fabel dat je dik wordt van visolie. Omega 3 vetzuren uit visolie zijn niet dikmakend zoals verzadigde vetzuren dit wel zijn.
Verborgen vetten
Er zijn veel zichtbare vetten. Bijvoorbeeld een randje vet op je vlees, de boter op je brood en de slagroom op je gebak zijn allemaal voorbeelden van zichtbaar vet. Je kunt het zien en daardoor ook de inname makkelijk beperken. Maar helaas bevatten veel producten uit de supermarkt verzadigd vet, zonder dat je het direct kunt zien. Dat noem je ‘verborgen’ vetten. Worst, koekjes, volle melkproducten, chips, snacks en ijs kunnen allemaal erg veel verborgen verzadigde vetten bevatten.
Wil je de inname van verzadigde vetten beperken? Lees dan vooraf goed het etiket van het product dat je wilt eten. Op een etiket staat altijd hoeveel procent vet het product bevat en welk percentage hiervan verzadigd (verkeerd) dan wel onverzadigd (oké) is.
Ook is het goed om te kijken naar de hoeveelheid calorieën die een product bevat. Kijk dan naar het aantal kilocalorieën (kcal) per 100 gram.
Hoeveel calorieën heb ik nodig op een dag?
Het aantal calorieën dat je nodig hebt, hangt af van hoeveel je beweegt, wat je leeftijd is en wat je geslacht is. Over het algemeen wordt er gesteld dat je als vrouw ongeveer 2000 kcal nodig hebt per dag en als man 2500 kcal. Je kunt op de website van het voedingscentrum een tabel vinden met calorieaantallen per leeftijd en levensstijl.